H Λουντμίλα Παβλισένκο πάει στην Αμερική

H Λουντμίλα Παβλισένκο, η "Πρώτη Κυρία" του Μετώπου.

Η Παβλισένκο ανάμεσα σε θαυμαστές της

Η Λουντμίλα Παβλισένκο ήταν η φονικότερη ελεύθερη σκοπεύτρια του Ερυθρού Στρατού κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκτέλεσε 309 Γερμανούς, εκ των οποίων οι 100 ήταν αξιωματικοί και οι 36 ήταν ελεύθεροι σκοπευτές, δηλαδή κέρδισε και τριανταέξι μονομαχίες, γεγονός που την καθιστά την σημαντικότερη πολεμίστρια του πολέμου παγκοσμίως. Λόγω του αυστηρού σοβιετικού συστήματος καταγραφής τέτοιων επιτυχιών, που απαιτεί επιβεβαίωση και από τρίτο παρατηρητή (ένας ο σκοπευτής, δεύτερος ο βοηθός), εκτιμάται ότι τελικά η Παβλισένκο σκότωσε πάνω από 500 αντιπάλους, πρακτικά ένα ολόκληρο τάγμα, και γι αυτό-εκτός των άλλων-έλαβε και το ανώτατο παράσημο: της ηρωΐδας της Σοβιετικής Ένωσης. Προήχθη σε ταγματαρχίνα, αν και μετά τον πόλεμο συνέχισε τις σπουδές της στην Ιστορία στο πανεπιστήμιο του Κιέβου.

Βασίλι Ζάιτσεφ

Στις φωτογραφίες είναι ξεκάθαρο ότι ήταν μια όμορφη και γλυκιά κοπέλα και αυτό μπέρδεψε φαίνεται τους Αμερικάνους δημοσιογράφους, όπως θα δούμε παρακάτω, που περίμεναν μάλλον μια σκληρή φάτσα "δολοφόνου", σαν του παγκοσμίου φήμης σοβιετικού σκοπευτή Βασίλι Ζάιτσεφ. Τους μπέρδεψαν πολλά πράγματα στη βιογραφία της, γιατί κατέρριπτε τα στερεότυπα που υπήρχαν για τις γυναίκες. Σε ηλικία 14 χρονών έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο. Για να ανταγωνιστεί τα αγόρια, όπως είπε, στον ελεύθερό της χρόνο γράφτηκε σε έναν σκοπευτικό σύλλογο, και τότε ήταν που πρωτοέπιασε τουφέκι. Κατόπιν μπήκε στο πανεπιστήμιο να σπουδάσει Ιστορία γιατί ήθελε να γίνει καθηγήτρια. Παράλληλα ασχολήθηκε και με τον αθλητισμό, ήταν σπρήντερ και επικοντίστρια. Όλα αυτά την βοήθησαν-όπως αποδείχτηκε-στον πόλεμο. Η ναζιστική εισβολή την βρήκε στον τέταρτο χρόνο σπουδών, τις οποίες αμέσως παράτησε για να δηλώσει εθελόντρια στην μάχη. Ο αξιωματικός στρατολογίας τής είπε ότι θα την στείλει νοσοκόμα ή σε άλλη βοηθητική υπηρεσία, διότι δεν είχε λάβει στρατιωτική εκπαίδευση, αυτή όμως του έδειξε το δίπλωμα που πήρε από τον σκοπευτικό σύλλογο και επέμεινε να σταλθεί στο μέτωπο. Ο στρατολόγος συναίνεσε και έτσι σύντομα η Παβλισένκο έφτασε στο μέτωπο. Και επειδή ακόμα δυσπιστούσανε οι αξιωματικοί-παρά το ότι τους έδειξε ξανά το δίπλωμα- την πήγανε σε έναν λόφο στη γραμμή του πυρός, της δώσανε ένα τουφέκι και της είπανε: "χτύπα αυτούς τους δυο να σε δούμε". Η Παβλισένκο τους άφησε εμβρόντητους, χτυπώντας με την μία τους δυο εχθρούς (δεν συμπεριελήφθησαν, είπε, στο τελικό σκορ) και τότε μόνο εντάχθηκε κανονικά στην 25η Μεραρχία που υπεράσπιζε τον καιρό εκείνο την Οδησσό και στη συνέχεια τη Σεβαστούπολη.
Την πρώτη μέρα που στάλθηκε να πολεμήσει, πραγματικά τούτην τη φορά, είχε παραλύσει από το φόβο της. Ένας νεαρός φαντάρος ξάπλωσε δίπλα της για να της δώσει κουράγιο και αμέσως μια σφαίρα τον πέτυχε στο κεφάλι. Η Παβλισένκο σοκαρίστηκε: "ήταν ένα τόσο ωραίο και χαρούμενο αγόρι! και σκοτώθηκε δίπλα μου! Μετά από αυτό τίποτα δεν μπορούσε πλέον να με σταματήσει.", δήλωσε σε μια συνέντευξή της. Αργότερα την ίδια μέρα σκότωσε τον πρώτο της Γερμανό εισβολέα, τον πρώτο από τους 309. Η καρδιά της έγινε μονομιάς πέτρα, αλλά πόσες καρδιές δεν σκλήρυναν από τέτοια περιστατικά της φρίκης του πολέμου; Πόσα εκατομμύρια άνθρωποι δεν ζούσαν ήσυχα και ξαφνικά βρέθηκαν με ένα μαχαίρι και ένα τουφέκι στα χέρια; Και πως να επιστρέψεις μετά πίσω στην πολιτισμένη ζωή; Όλα αυτά όμως ήταν ακόμα μακριά για να τα σκεφτεί μια "φροντόβνικ", δηλαδή μια πολεμίστρια του Μετώπου.
Μετά την πτώση της Οδησσού, μεταφέρθηκε στην Σεβαστούπολη όπου δημιούργησε το θρύλο της. Η Πολιορκία της Σεβαστούπολης από τους Ναζί ήταν μια από τις σκληρότερες και μακρότερες μάχες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Παβλισένκο έδρασε τόσο πίσω όσο και μπροστά στις γραμμές του εχθρού, αποκομμένη από τους συντρόφους της, και υπήρχαν φορές που έμενε και είκοσι ώρες ακίνητη. Απολύτως ακίνητη. Τραυματίστηκε κάμποσες φορές, την τελευταία σοβαρά από οβίδα όλμου που έσκασε δίπλα της.  Αποστρατεύτηκε μετά την ανάρρωσή της,
-ενώ οι μάχες στη Σεβαστούπολη ακόμα συνεχίζονταν- αναλαμβάνοντας ρόλο εκπαιδευτή αλλά και προπαγανδίστριας  εξιστορώντας τα κατορθώματά της. Η φήμη της ήταν τεράστια. Όσο ήταν στην πρώτη γραμμή οι Γερμανοί με τηλεβόες την καλούσαν να λιποτακτήσει με αντάλλαγμα βαθμό αξιωματικού και χρήματα.

Τα κατορθώματα αυτά προσέλκυσαν και την παγκόσμια κοινή γνώμη, μέσω των πολεμικών ανταποκριτών, και η Παβλισένκο ταξίδεψε στην Αγγλία και τον Καναδά, αφενός για να πιέσει για την δημιουργία του "Δεύτερου Μετώπου" στην Ευρώπη που θα ανακούφιζε την ΕΣΣΔ, αλλά και για να τα εξιστορήσει. Έγινε αντικείμενο λατρείας όπου πήγε, περισσότερο απ' όλους στις γυναίκες. Στις ΗΠΑ επισκέφτηκε την Ουάσινγκτον, το Σικάγο και τη Νέα Υόρκη. Καλέστηκε και σε επίσημη επίσκεψη στον Λευκό Οίκο από την γυναίκα του προέδρου Ρούζβελτ, την Ελεονώρα Ρούζβελτ. Θα ήταν ο πρώτος σοβιετικός πολίτης  (όχι διπλωμάτης) που έμπαινε στον Λευκό Οίκο.
Οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων, όταν η Ρούζβελτ την παρουσίασε, ήταν εξωφρενικές. Σε μια συνέντευξή της στο περιοδικό Τάιμ ανέφερε:

"Εξεπλάγην από τις ερωτήσεις που μου έθεσαν οι ανταποκριτές του Τύπου στην Ουάσινγκτον. Δεν ήξεραν ότι γίνεται πόλεμος; Με ρωτούσαν ηλίθιες ερωτήσεις όπως αν βάζω πούδρα και ρουζ, αν βάφω τα νύχια μου και αν κάνω μπούκλες τα μαλλιά μου. Ένας ρεπόρτερ έφτασε και να με κριτικάρει για το μήκος της φούστας της στολής μου, λέγοντας ότι στην Αμερική οι γυναίκες φοράνε κοντύτερες και ότι η στολή μου με δείχνει χοντρή. Αυτό με εξόργισε. Φοράω με τιμή τη στολή μου. Έχει το παράσημο του Λένιν πάνω της. Γέμισε αίματα στην μάχη. Βλέπεις καθαρά ότι για τις Αμερικανίδες αυτό που είναι σημαντικό είναι αν φοράνε μεταξωτά εσώρουχα κάτω από τις στολές τους. Το τι χρήση έχει η στολή, έχουν ακόμα να το μάθουν."

Δύο κόσμοι τόσο διαφορετικοί εμφανίστηκαν σε αυτήν την εκδήλωση που διοργάνωσε η λεγόμενη Πρώτη Κυρία της Αμερικής για την (πραγματική) Πρώτη Κυρία του Μετώπου. Η Παβλισένκο ήρθε κουβαλώντας την αίγλη που ασκούσε την περίοδο εκείνη η Σοβιετική Ένωση στην κοινωνία της Αμερικής. Ήταν η χώρα που μόνη της σχεδόν κατέστρεφε το ναζισμό. Χιλιάδες μέλη στρατολόγησε το Κ.Κ.ΗΠΑ στην Αμερική σαν απόρροια αυτής της φήμης. Για την Λουντμίλα Παβλισένκο έγραψε to 1943 ο Γούντυ Γκάθρυ το τραγούδι "Miss Pavlichenko" που τραγουδήθηκε από χιλιάδες Αμερικάνους.
Η Λουντμίλα Παβλισένκο ίσως λίγο αυθαίρετα προβάλλεται σήμερα σαν παράδειγμα γυναικείας χειραφέτησης. Στην πραγματικότητα δεν πάλεψε για αυτήν τόσο, όσο της προέκυψε. Είχε την τύχη να μεγαλώσει σε μια κοινωνία που η θέση της γυναίκας αναβαθμίστηκε σπάζοντας προκαταλήψεις αιώνων (όχι όλες, δεν πρόλαβε), σύμφωνα με το σύνθημα των μπολσεβίκων "η κάθε νοικοκυρά πρέπει να ξέρει να κυβερνάει το κράτος". Με άλλα λόγια, οι πόρτες ήταν ανοιχτές, δεν χρειάστηκε να ανοίξει η ίδια καμία. Απλά τις πέρασε.

Ο δικαστής Τζάκσον (αργότερα γενικός κατήγορος στη Δίκη της Νυρεμβέργης),
 η Παβλισένκο και η Ρούζβελτ

Παραπομπές:
http://www.todayifoundout.com/index.php/2012/06/during-wwii-lyudmila-pavlichenko-sniped-a-confirmed-309-axis-soldiers-including-36-german-snipers/
http://www.smithsonianmag.com/history/eleanor-roosevelt-and-the-soviet-sniper-23585278/?no-ist