" Πως μετράμε στην μπιρίμπα;"

Μπιρίμπα: ο τρόπος μέτρησης και άλλες διατάξεις

μια απάντηση στον Paliatso

Τρεις και ο ντεμπέλης

Τα δύο παιχνίδια που θεωρώ ωραιότερα στα χαρτιά είναι η πρέφα και το ουίστ (αυτό που έπαιζε ο Φιλέας Φογκ στο Γύρο του Κόσμου σε 80 Μέρες), υπό εξαφάνιση το πρώτο και άγνωστο στην Ελλάδα το δεύτερο. Και τα δύο σου δίνουν τη δυνατότητα να διαχειριστείς ένα κακό φύλλο, σε αντίθεση με το κουνκάν και το "θανάση" στα οποία αν δεν έχεις χέρι την έβαψες. Ειδικά στην πρέφα, που σημειωτέον έχει και μικρότερα ξαδέρφια, τη βίδα και το μπουρλότ, με γοητεύει και η ορολογία της, πρώτα, δεύτερα, τρίτα, σέντσα (και όχι "άχρωα", έλεος πια!), ντεμπέλης, μιζέρια, τα πουλιά, κάσα, καπίκια, γλύψιμο, η οποία δημιουργεί ένα σουρεαλιστικό διάλογο μεταξύ των παιχτών, για όποιον ακούει απ' έξω και δεν ξέρει.

Αντιθέτως, αναγκάζομαι να παίζω "θανάση" και μπιρίμπα. Δηλαδή, αν θέλουν όλοι οι υπόλοιποι παίζω και εγώ. Το "θανάση" τον έμαθα μικρός, σε καφενείο, βλέποντας ένα θείο μου να παίζει με άλλους συνταξιούχους. Κουνκαν έπαιζα ήδη, με τις ώρες, με τη γιαγιά μου. Παίζαμε στα χίλια, χωρίς σταυρούς, για να περνάει η ώρα. Τώρα, γενικά, οι γιαγιάδες συνήθως βάζουν ντιβιντί. Ο "θανάσης" μού δημιούργησε εξαρχής πολύ κακή εντύπωση. Είναι παιχνίδι καθαρής τύχης. Δεν υπάρχει αλληλεπίδραση των παιχτών, οι κινήσεις γίνονται βιαστικά, πριν ακόμα τελειώσει ο προηγούμενος, και η όποια τέχνη έγγυται στο να παρατηρείς τι ξεσκαρτάρεται ώστε να χαλάς τα ζευγάρια που δεν έχουν μέλλον.

Η μπιρίμπα κανονικά είναι ένα πολύ ενδιαφέρον παιχνίδι. Υπάρχει αλληλεπίδραση των παιχτών, υπάρχει διαβαθμισμένη βαρύτητα των φύλλων, χρειάζεται παρατηρητικότητα και μνήμη για το ποιο φύλλο έπεσε και ποιος το πήρε, απαιτεί υπομονή. Ποιό είναι το βασικό της μειονέκτημα όμως; ότι δεν έχει συγκεκριμένους κανόνες, και η κάθε παρέα την παίζει διαφορετικά. Είναι βαρετό να κάθεσαι να συμφωνείς πριν παίξεις πως θα μετρούνται οι πόντοι και πως θα κατεβάζονται οι τρίτες και δύσκολο να προσπαθείς να φτιάχνεις τακτική σε νέους κανόνες κάθε φορά. Αυτοί είναι οι κανόνες, παίξε ή βρες άλλο παιχνίδι. Γι' αυτό και εγώ παρουσιάζω κάποιους κανόνες, βασικά την μέτρηση των πόντων, όπως τους έμαθα πριν είκοσι πέντε χρόνια, όταν το παιχνίδι αυτό άρχισε πια να εκτοπίζει το κουνκάν από τις βραδυνές βεγγέρες.

Οι πόντοι.

Τα φύλλα δεν είναι ισάξια. Ο άσσος μετράει 15 πόντους, το δυάρι (μπαλαντέρ) μετράει 10 πόντους, από το 3 ως το 7 από 5 πόντους, από το 8 μέχρι τον Κ μετράνε 10 πόντους και το τζόκερ 20 πόντους. Ως εδώ συνήθως συμφωνούμε, αν και κάποιοι τα μπαλαντέρ τα πριμοδοτούν με έναν πόντο παραπάνω. Πριμοδοτούν την καλή τύχη, δηλαδή. Αμα θέλετε να έχουν τόση βαρύτητα τα μπαλαντέρ, βάλτε και τα εφτάρια ή παίξτε "θανάση", όπου το μπαλαντέρ είναι ο θεός!

Οι μπιρίμπες.

Εδώ είναι τα δύσκολα. Καταρχήν έχουμε δυο ειδών μπιρίμπες. Τις σειρές (τουλάχιστον εφτά φύλλα σε σειρά ίδιου χρώματος, πχ 5-6-7-8-9-10-J) και τις "πλημμύρες" ή "αρσενικές" (τουλάχιστον εφτά ίδια). Πολλοί αρνούνται να παίξουνε με "πλημμύρες", γιατί καταστρέφουν ή δυσκολεύουν το παιχνίδι. Κατ' αναλογία, οι Αμερικάνοι απαγορεύουν την άμυνα ζώνης στο μπάσκετ. Δεν το καταλαβαίνω. Είναι μια τακτική και αυτή, σαν να λέμε ότι μια ομάδα επιλέγει να παίξει αμυντικά και όχι επιθετικά, περισσότερο να καταστρέψει και όχι να δημιουργήσει.

Από κει και πέρα, έχουμε περαιτέρω διαχωρισμό σε ατουδένιες και μη, με μπαλαντέρ ή όχι, ή αλλιώς σε "καθαρές" και "βρώμικες". Έχουμε και λέμε:

• 100 πόντοι: Μη ατουδένια σειρά ή "πλημμύρα", με προσθήκη μπαλαντέρ.
• 200 πόντοι: Μη ατουδένια σειρά χωρίς μπαλαντέρ.
• 300 πόντοι: Ατουδένια σειρά ή "πλημμύρα", χωρίς μπαλαντέρ.
• 400 πόντοι: Ατουδένια σειρά χωρίς μπαλαντέρ.

Ορισμένοι τις "πλημμύρες" τις τοποθετούνε ενδιάμεσα: 150 και 350 αντίστοιχα. Η λογική είναι ότι καταλήγουν σε μπιρίμπα δυσκολότερα. Μικρή η διαφορά, όμως θεωρώ ότι η "άμυνα ζώνης" δεν πρέπει να παίρνει κάτι παραπάνω. Συνεχίζουμε με τις μεγάλες μπιρίμπες:

• 500 πόντοι: Μη ατουδένια σειρά, πλήρης (εκτός ενός φύλλου), με προσθήκη μπαλαντέρ.
• 600 πόντοι: Ατουδένια σειρά, πλήρης (εκτός ενός φύλλου), με προσθήκη μπαλαντέρ.
• 800 πόντοι: Μη ατουδένια σειρά, πλήρης (εκτός ενός φύλλου), χωρίς μπαλαντέρ.
• 1000 πόντοι: Ατουδένια σειρά, πλήρης (εκτός ενός φύλλου), χωρίς μπαλαντέρ.

Αυτή είναι η δεύτερη κατηγορία μπιριμπών, η κατατρόπωση του αντιπάλου, των οποίων η αξιολόγηση μπορεί να αλλάξει, εντός των ορίων 500 και 1000. Έχω ακούσει την παραλλαγή 500-700-900-1200. Καλή μου φαίνεται, δεν αλλάζει η ουσία, και μου αρέσει που η αριθμητική πρόοδος σταματάει στην τελευταία παραλλαγή, η οποία απέχει 300 πόντους από την προτελευταία και όχι 200. Σαν την αρίθμηση στο τέννις.
Όμως πολλοί, με τη συνδρομή της μη έγκυρης wikipedia, λογαριάζουν την πρώτη στα 1000 και την τελευταία στα 2000! Ατομική και, αντίστοιχα. πυρηνική βόμβα δηλαδή, που σκάνε και σκορπίζουν τον όλεθρο. Η δυσαναλογία εδώ είναι προφανής. Μια μεγάλη καθαρή ισοδυναμεί με πέντε μικρές και μια μεγάλη βρώμικη με δέκα (!) μικρές. Όμως είναι σχεδόν αδύνατο σε ένα μοίρασμα να κάνει κάποιος πέντε ατουδένιες χωρίς μπαλαντέρ. Πόσο μάλλον δέκα "βρώμικες". Ενώ οι μεγάλες, ειδικά αν υπάρχουν περιορισμοί (βλ. παρακάτω), δεν είναι σπάνιες.

Κάποιος έκανε "διχίλιαρη" στο δίπλα τραπέζι!

Οι περιορισμοί

Για το παιχνίδι στους 5000 πόντους υπάρχουν τρεις περιορισμοί: ο περιορισμός των 75 πόντων, που ισχύει από τα 1500 ώς τα 2995, ο περιορισμός των 100 πόντων, από τα 3000 ως τα 3995 και ο περιορισμός των 120 πόντων, από τα 4000 ως τα 5005. Για το σύντομο παιχνίδι στους 3000 πόντους τα όρια καθορίζονται στα 500-1000-2000. Τι σημαίνει όμως "περιορισμός"; Σημαίνει όχι μόνο ότι δεν επιτρέπεται το κατέβασμα πριν συμπληρωθούν οι πόντοι, αλλά και ότι απαγορεύεται να τραβήξεις φύλλο από τα σκάρτα. Αυτό το τελευταίο σε πολλές παραλλαγές παραλείπεται. Όμως αυτό είναι ουσιαστικά ο περιορισμός, το παιχνίδι νεύρων, η αλλαγή τακτικής-αλά "θανάση"-ανάλογα με το τι φύλλο πέφτει στα σκάρτα. Αν κάποιος έχει το δικαίωμα να τραβάει από τα σκάρτα είναι απλά ζήτημα χρόνου να συμπληρωθεί ο περιορισμός.

Οι ποινές, τα μπόνους

Με τις ποινές τα πράγματα είναι απλά. Αν κλείσει ο αντίπαλος (ή οι αντίπαλοι) χωρίς να έχεις κάνει έστω και μια μπιρίμπα η ποινή είναι -100. Άλλο τόσο αν δεν έχεις προλάβει να παίξεις το πακάκι. Δηλαδή, δεν αρκεί να το πάρεις στα χέρια σου. Κάποιες παραλλαγές παραλείπουν την μια από τις δυο ποινές, οι οποίες έχουν νόημα όταν παίζει κάποιος αυστηρά (δηλαδή κανονικά) τους περιορισμούς.
Κοινά αποδεκτό είναι ότι το κλείσιμο παίρνει 100 πόντους, ενώ κάποιοι μοιράζουν και ένα κατοστάρικο σε όποιον πάρει το πακάκι. Περιττό το δεύτερο, κατά τη γνώμη μου.
Το νόημα στη μπιρίμπα δεν είναι να τελειώνουμε γρήγορα εκτοξεύοντας τους πόντους. Είναι ένα κλασικό παιχνίδι παρέας που απαιτεί χρόνο και υπομονή. Αλλιώς, στρώστε μια δηλωτή που η γύρα τελειώνει ώσπου να ανοιγοκλείσετε τα μάτια.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: "Μπουράκο ή Μπιρίμπα"