Ισοκράτης και "Ισοκράτης" ("Γιατί παραφράζεται ο Ισοκράτης;")

Ισοκράτης και "Ισοκράτης"

Αφορμή για το κείμενο αυτό, αλλά και για τη δημιουργία του μπλογκ, είναι μια ανάρτηση ενός φίλου για την γνωστή-αλλά ψεύτικη-ρήση του Ισοκράτη για τη "δημοκρατία που αυτοκαταστρέφεται". Η πηγή του φαντάζομαι είναι το ίντερνετ, γκουγκλάροντας απλά "Ισοκράτης δημοκρατία" ή "Ισοκράτης αναρχία" φτάνει κανείς στο παραποιημένο ρητό, κάτι που προκαλεί ανησυχία βέβαια για την ποιότητα της εύκολης πληροφορίας που παρέχει το διαδίκτυο, όμως αυτό είναι μια άλλη κουβέντα. Ο φίλος ήθελε να σχολιάσει το μπάχαλο που επικρατεί με το δημοψήφισμα για τη διαπραγμάτευση.

Η δήθεν ρήση του Ισοκράτη λέει: "Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία".

  Το πραγματικό κείμενο του Ισοκράτη μεταφράζεται στη νέα ελληνική ως ακολούθως:"Εκείνοι λοιπόν που είχαν τη διοίκηση της πολιτείας κατά την παλαιότερη εποχή, εγκατέστησαν πολίτευμα που δεν είχε μόνον όνομα προσφιλέστατο σ' όλους και γλυκύτατο, ενώ στην πραγματικότητα δεν έδινε την εντύπωση αυτή στους πολιτευομένους και δεν προετοίμαζε τους πολίτας ώστε να θεωρούν την ακολασία δημοκρατία, την παρανομία ελευθερία, την αθυροστομία ισότητα δικαιωμάτων, ούτε τέλος την εξουσία να κάνουν όλα αυτά ευδαιμονία, αλλά πολίτευμα που παρέδιδε στο μίσος και στην τιμωρία τους ανθρώπους αυτού του είδους και που κατόρθωσε με τον τρόπο αυτό να κάμη όλους τους πολίτας καλύτερους και φρονιμώτερους.". Ισοκράτης Αρεοπαγίτικος Λόγος 7.20

Πηγή:http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=236

  Ο Ισοκράτης εκθειάζει το δημοκρατικό πολίτευμα του Σόλωνα και του Κλεισθένη λέγοντας ότι  είναι προσφιλές διότι εκπαιδεύει τους πολίτες στο να μην έχουν αντικοινωνική συμπεριφορά.. Το ψεύτικο κείμενο λέει άλλα. Πρώτα απ'όλα αναφέρει τη λέξη "αναρχία" και την αντιστοιχεί με "την εξουσία να κάνουν όλα αυτά (αθυροστομία κλπ)". Τι σχέση έχει εννοιολογικά η αναρχία με την αυθαιρεσία; Καμία. Συμφωνούν όλοι σ' αυτό; Θυμήθηκα πως όχι!

  Στις 8 Δεκέμβρη 2008 δολοφονήθηκε ο μαθητής Αλέξης Γρηγορόπουλος από δυο αστυνομικούς. Αμέσως σε όλη την Ελλάδα ξέσπασαν μαζικές διαδηλώσεις καταγγελίας αλλά και επεισόδια από μεγάλα τμήματα της νεολαίας και όχι μόνο από Αναρχικούς. Αυτό να το σημειώσουμε, γιατί προκλήθηκε πανικός στην τότε κυβέρνηση Καραμανλή και στα κέντρα εξουσίας. Είχαν μπροστά τους μια εξέγερση και "όχι συντεταγμένο σχέδιο κουκουλοφόρων", γιατί; για μια "παρεξήγηση" όπως τόλμησε να γρυλίσει στο δικαστήριο αργότερα ο Κούγιας, ο συνήγορος των αστυνομικών. Αρκετοί παράγοντες του πολιτικού συστήματος εισηγήθηκαν στην κυβέρνηση την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου, αν και στο κέντρο της Αθήνας που έμενα εγώ τότε αυτός είχε ντε φάκτο επιβληθεί. 

  Το τσιτάτο του Ισοκράτη στο πρωτοσέλιδο της μεγαλύτερης φιλοκυβερνητικής εφημερίδας δύο μέρες μετά τη δολοφονία και με το καζάνι να βράζει συμπυκνώνει με έξοχο τρόπο τις σκέψεις, την οπτική των πραγμάτων από τους κυβερνητικούς: Νεολαίοι κακομαθημένοι που καταχράστηκαν τις ελευθερίες (ποιος τις κέρδισε άραγε αυτές; παραχωρήθηκαν από κάποιον;), αυθαδειάζουν (τολμούν να καταλαμβάνουν σχολεία, δρόμους και αστυνομικά τμήματα), παρανομούν, είναι αναιδείς (τους δώσαμε το λόγο και μας βρίζουνε κατάμουτρα) και θεωρούν ιδανικό σύστημα την Αναρχία (οι μαθητές βέβαια δεν πολιτικοποιήθήκανε από τους αναρχικούς που επιμένανε στην καταγγελία έτσι γενικά του Κράτους, αν και οι τελευταίοι παίξανε ομολογουμένως ένα αναβαθμισμένο ρόλο). 

  Στη "Δημοκρατία μας" λέει ο Ισοκράτης, δηλαδή ο Ελέυθερος Τύπος, αυτό δεν έπρεπε να συμβεί και γι' αυτό "αυτοκαταστρέφεται". Είναι τα παιδιά μας διαπιστώσανε, θυμάμαι ένας αστυνομικός σε ένα πολιορκημένο τμήμα είχε πάρει τηλέφωνο έναν ραδιοφωνικό σταθμό και είπε πως απέξω είναι ο γιος του και του πετάει πέτρες!  Εμείς χαλαρώσαμε και τους δώσαμε το δικαίωμα, σκεφτήκανε, εμείς που δεν κρατάμε σφιχτά τα λουριά. Εμείς χαλαρώσαμε από τις αυταρχικές δημοκρατίες του '50 και '60 της ΕΡΕ και του Κέντρου, όπου ο βούρδουλας έπεφτε σύννεφο. Όμως υπάρχει και μια παραδοχή ή μήπως πρόκειται για ανομολόγητες σκέψεις για στρατιωτικό νόμο ή κάτι αποτελεσματικότερο; Η "δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται γιατί...έμαθε τους πολίτες να...".

  Η ψευτορήση περί αυτοκαταστρεφόμενης δημοκρατίας χρησιμοποιείται από τους-τουλάχιστον- συντηρητικούς. Από αυτούς πρώτα απ' όλα που έχουν μια ιδιοκτησιακή αντίληψη για την-τέλος πάντων-δημοκρατία. Από αυτούς, κατά δεύτερο λόγο,που δεν μπορούν να εξηγήσουν τα κοινωνικά φαινόμενα, η ανάλυσή τους δεν τους βοηθάει. Τέλος, από τους αρχαιόπληκτους που, όπως λέει και ο Νίκος Σαραντάκος στο μπλογκ του και για το ίδιο θέμα, παπαγαλίζουνε φράσεις για να δώσουν κύρος στα λεγόμενά τους. Ενίοτε κάποιος μπορεί να ανήκει και στις τρεις κατηγορίες. Να δώσω ένα παράδειγμα ή είναι τόσο εύκολο;