Από την Ένωση Κέντρου στην Ένωση Κεντρώων; ("Τι είναι το "φαινόμενο" Λεβέντης;")

Από την Ένωση Κέντρου στην Ένωση Κεντρώων;

Ο Βασίλης Λεβέντης και ο "Γέρος"

Έδώ και έξι δεκαετίες ο κυρίαρχος πολιτικός χώρος στην Ελλάδα είναι το Κέντρο. Ακόμα και σήμερα που στην κυβέρνηση είναι ο ΣυΡιζΑ μόνο ένας αφελής θα ισχυριζότανε ότι η πολιτική που ακολουθείται δεν είναι μια, ας πούμε, κεντρώα πολιτική. Λίγο αυθαίρετο ακούγεται αυτό, πάντως δεν είναι αριστερή. Ακόμα και στην ανώμαλη περίοδο 1950-1967 που κυριάρχησε η Δεξιά (με κάποια "δημοκρατικά" διαλλέιμματα αλλά και τραγική για το λαό κατάληξη, τη Χούντα) το Κέντρο είχε σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα, άλλο αν οι Αμερικάνοι και το Παλάτι το εμπόδιζαν διότι δεν το εμπιστευότανε. Γιατί μπορεί μεν ο Γεώργιος Παπανδρέου να ήταν σφόδρα αντικομμουνιστής και να είχε δώσει τα διαπιστευτήριά του (να μην πω την κακιά λέξη) στους Εγγλέζους, όμως η εκλογική βάση της Ένωσης Κέντρου είχε πάρα πολλούς κυνηγημένους πρώην ΕΑΜίτες αλλά και στελέχη που ασφυκτιούσαν με το ειδικό καθεστώς της Ελλάδας (η πτέρυγα του Αντρέα Παπανδρέου).

Το Κέντρο κυριάρχησε γιατί εξέφρασε τα υπερδιογκωμένα μικροαστικά στρώματα της Ελλάδας, την υπαλληλία, την αγροτιά, τους μικροεμπόρους και αργότερα, μετά την πολιτική παραίτηση της Αριστεράς, και σημαντικές μερίδες της εργατιάς. Τότε πήρε και το μόνιμο χρίσμα από τη μεγαλοαστική τάξη. Βέβαια είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο χώρος Κέντρο ακριβώς γιατί τα κοινωνικά στρώματα που το στήριζαν πάντα αμφιταλαντεύονταν εξαιτίας της αδυναμίας μακροπρόθεσμου οικονομικού και κοινωνικού σχεδιασμού μιας εξαρτημένης χώρας όπως η Ελλάδα. Ας πούμε λοιπόν ότι Κέντρο είναι οι πολιτικές κατευθύνσεις των κομμάτων που αναφέρονται σ' αυτό.

ΔηΚΚΙ: μπόλικος εθνικισμός, λίγος σοσιαλισμός.

Μέχρι πριν πέντε χρόνια ο πολιτικός χώρος του Κέντρου ταυτιζόταν με το ΠαΣοΚ. Όσοι άλλοι κομματικοί σχηματισμοί έλεγαν ότι έχουν αναφορά στο Κέντρο κατατάσσονταν στους γελοίους, κατ΄αναλογία με το ΚΚΕ που απ' τη δεκαετία του '60 μέχρι σήμερα βαφτίζει όσους κινούνται αριστερότερα απ' αυτό αριστεριστές ή, στη χειρότερη περίπτωση, πράκτορες. Η λίστα έχει την Ένωση Κεντρώων, το ΔηΚΚι (Τσοβόλας), τη Δημοκρατική Περιφερειακή Ένωση του Χαραλαμπίδη (σ.σ τι θυμήθηκα τώρα!), το ΑΣΚΕ του Καργόπουλου (με αριστερές θέσεις) και τους διαφόρους θνησιγενείς σχηματισμούς, ουσιαστικά εκλογικά κατεβάσματα, διαφόρων υπουργών του ΠαΣοΚ όταν τσακώνονταν με την ηγεσία, όπως το ΕΡΚ του Αντώνη Τρίτση, το ΕΣΚ του Γεράσιμου Αρσένη κλπ. Δηλαδή, κλασικές περιπτώσεις "προβάτων που φύγανε απ' το μαντρί και τά' φαγε ο λύκος" για να ξαναθυμηθούμε και τον Ευάγγελο Αβέρωφ. 

Σήμερα την αυθεντική εκπροσώπηση του Κέντρου διεκδικούν με αξιώσεις ένα κάρο κόμματα [1]: το γερασμένο ΠαΣοΚ, η τρέντυ (και κρυφοδεξιά) εκδοχή του "Ποταμιού", η συζητήσιμη πολιτική παρουσία του Γιώργου Παπανδρέου και εσχάτως η Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη. Ο Λεβέντης που, όσο το ΠαΣοΚ συμμετείχε στην κούρσα του δικομματισμού και δεν άφηνε κουκί να του φύγει, λοιδωρήθηκε και γελοιοποιήθηκε. Όμως επιβίωσε και τώρα διεκδικεί για πρώτη φορά την είσοδο στη βουλή, πετυχαίνοντας μάλιστα και μια συμβολική νίκη εις βάρος του ΠαΣοΚ στις τελευταίες εκλογές: Το ξεπέρασε στη Θεσσαλονίκη, στην πόλη του Βαγγέλη Βενιζέλου, αρχηγού τότε!

Συμφωνία κυρίων. ο ένας παίρνει ακροαματικότητα και ο άλλος ψήφους

Πως κατάφερε και επιβίωσε ένα κόμμα χωρίς μέλη ουσιαστικά, με μοναδική πολιτική παρουσία κάποιες τηλεοπτικές εμφανίσεις του προέδρου του σε περιθωριακά κανάλια, και έφτασε σήμερα να καλείται σε μεγάλης τηλεθέασης εκπομπές ("διαπλεκομένων") καναλιών και να συνεντευξιάζεται σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες ("κιτρινοφυλλάδες"); Ας γίνουμε λίγο κυνικοί. Χάρις την κρατική επιχορήγηση που έπαιρνε από τις εκλογές [2] και που μέχρι τις προηγούμενες ήταν πραγματικά πολλά λεφτά. Και τα λεφτά φέρνουνε λεφτά. Αν τα καταφέρει και μπει στη βουλή θα βρει και άλλες πηγές, αν δεν τις έχει ήδη βρει. Και που θα φτάσει; Μέχρι το όριο που βάζει η ίδια η προσωπικότητα του Βασίλη Λεβέντη. Ας μιλήσουμε λοιπόν για το φαίνεσθαι.

Το Βασίλη Λεβέντη τον έκανε γνωστό ο...Μητσοτάκης. Όταν καθαιρέθηκε το 1992 απ' το ειδικό δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά ο Δημήτρης Τσοβόλας  απ' τη βουλευτική του έδρα προκηρύχτηκαν επαναληπτικές εκλογές στην περιφέρεια που είχε εκλεγεί, στη Β' Αθηνών. Η ΝΔ δεν κατέβασε υποψήφιο ("η έδρα αφορά το ΠαΣοΚ") όμως οι ψηφοφόροι της, με διάθεση χαβαλέ, κατευθύνθηκαν σε έναν άγνωστο τύπο που έβριζε και καταριόταν στο ιδιωτικό κανάλι του, που συνεργάστηκε όμως ως υποψήφιος με τη ΝΔ στις εκλογές του '89, το Βασίλη Λεβέντη. Το αποτέλεσμα; 115.000 σταυροί!

Οι εκπομπές στο Κανάλι 67. Τα πέτρινα χρόνια...

Η συνέχεια όμως ήταν απογοητευτική. Το προσωποπαγές κόμμα που ίδρυσε, η Ένωση Κεντρώων, κατέβαινε ανελλιπώς σε εκλογές και ευρωεκλογές παίρνοντας περίπου 0,5 % πανελλαδικά. Δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο από στρατιώτης να γίνεσαι σε μια νύχτα στρατηγός και μετά πάλι στρατιώτης. Ήταν η εποχή του "καρκίνο στο Μητσοτάκη, καρκίνο στο Παπανδρέου" [3], των προεκλογικών συγκεντρώσεων με τα πλακατζίδικα "νάτος-νάτος ο πρωθυπουργός", των δηλώσεων του στυλ "είναι ηλίθιοι όσοι δε με ψηφίζουν" (αυτό το λέει και τώρα) και άλλων γραφικοτήτων, αλλά σε αντίθεση με Κολλάτους, Βεργήδες και λοιπούς που μαζεύανε και αυτοί ψήφους χαβαλέ, αντίδρασης και αποπολιτικοποίησης, ο Β. Λεβέντης εξέφραζε και μια-γενικά τεκμηριωμένη, πλην όμως ρηχού πολιτικού επιπέδου-κριτική στις "εκσυγχρονιστικές" κυβερνήσεις και ειδικά στο θέμα της διαπλοκής ΜΜΕ-Εργολάβων-Κυβέρνησης-Κράτους. 

Αυτές οι θέσεις έγιναν και η σημαία του. Ο εκσυγχρονισμός του κράτους-υποστηρίζει-περνά από το χτύπημα αυτής της κατάστασης, αν και αυτός που του έδινε βήμα στα πέτρινα χρόνια θεωρήθηκε κλασικός εκπρόσωπος αυτής. Η δημοσιουπαλληλία χαρακτηρίστηκε καρκίνωμα που έπρεπε να χειρουργηθεί προς όφελος προφανώς της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, μια θέση όχι και τόσο κεντρώα, που όμως ακούγεται ευχάριστα σε όσους βλέπουν τις φοβερές συνέπειες, στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου, του πελατειακού κράτους που στήθηκε μεταπολεμικά. Φυσικά κάθε άλλη λύση η οποία δεν περιλαμβάνει "αίμα", δηλαδή μαζικές απολύσεις, δεν είναι συζητήσιμη, ούτε για το Λεβέντη.

Ο Χάρτης των συστημικών ΜΜΕ πριν λίγα χρόνια.

Εδώ φαίνεται και η ρηχότητα απόψεων. Όπως όλοι οι κεντρώοι δεν καταλαβαίνει ότι η "διαπλοκή" δεν μεταρρυθμίζεται (μόνο φτιασιδώνεται) γιατί είναι δομικό στοιχείο του ελληνικού καπιταλισμού με τα χαρακτηριστικά που αυτός έχει. Θεωρείται δε-και από το Λεβέντη-ότι το ελληνικό φαινόμενο δημιουργήθηκε κατά παρέκκλιση των ευρωπαϊκών ντιρεκτίβων ενώ στην πραγματικότητα ενθαρρύνθηκε, αν όχι επιβλήθηκε.

Κοντολογίς η Ένωση Κεντρώων δεν εκφράζει τίποτα διαφορετικό από τους άλλους κεντρογενείς σχηματισμούς. Το ατού της είναι, και αυτό αναμένεται να φανεί, ότι δεν έχει το διεφθαρμένο παρελθόν του ΠαΣοΚ, ούτε τις εξόφθαλμες διασυνδέσεις με ορισμένα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα που έχει το "Ποτάμι". Και γι' αυτό η "διαπλοκή" της δίνει συνεχώς βήμα στα ΜΜΕ τον τελευταίο καιρό, όχι για τις ακροαματικότητες που λένε. 

Οι παραδοσιακοί πολιτικοί χώροι, λιγότερο της Δεξιάς και περισσότερο του Κέντρου, έχουν διαλυθεί στα εξ' ων συνετέθη. Και από τη στιγμή-θα πει ένας απογοητευμένος ψηφοφόρος- που οι παρακρατικοί της (ακρο)δεξιάς είδανε τη συμμορία τους να γίνεται κόμμα γιατί να μη δοθεί και μια ευκαιρία σε έναν πολιτικό του Κέντρου ο οποίος καλλιεργεί μεθοδικά το προφίλ του άφθαρτου; 

Αυτόν όμως το σινάφι του τον πλάσαρε εξαρχής για σοβαρό.

Ένα απ' τα μειονεκτήματα του Λεβέντη; οι ίδιοι που τον πλασάρανε ως γραφικό (χωρίς να απέχουν βέβαια και πολύ από τη πραγματικότητα) τώρα τον βαφτίζουν σοβαρό μπας και συμβάλλει όσο μπορεί στην επίλυση του πολιτικού προβλήματος. Ένα πλυντήριο σε διαρκή λειτουργία είναι τα ΜΜΕ, και η επιτυχία του Λεβέντη θα εξαρτηθεί απόλυτα από αυτά. Τουλάχιστον όμως αυτός, σε αντίθεση με το "Ποτάμι", σερβίρει και καμιά πολιτική ανάλυση, τις λεγόμενες "προφητείες", χωρίς να ρισκάρει τη φήμη του. Αρκεί μια στοιχειώδης πολιτική ανάλυση (που άλλοι, όπως ο Σταύρος Θεοδωράκης ο οποίος παπαγαλίζει πρωτοσέλιδα, δεν μπορούν να κάνουν). "Στανταράκια", που λένε και στα προπατζήδικα.

Ο ίδιος ετοιμάζεται για σπουδαία πράγματα. Σε συνέντευξη στη "Real News" χθες (15 Αυγούστου 2015) είπε ότι πάει για συγκυβέρνηση με το ΣυΡιζΑ (που θα πάρει τις επόμενες εκλογές), το ΠαΣοΚ δε θα μπει στη βουλή (σ.σ. πολύ γέλιο! εκτός απ'το Γιωργάκη θα καταπιεί και τη Φώφη) και το "Ποτάμι" θα συρρικνωθεί στο μπαίνω-δεν μπαίνω. Οι καρδιολόγοι θα έχουν πολύ δουλειά στις εκλογές που περιμένουμε να προκηρύξει ο Τσίπρας.

Σημειώσεις:

[1]: βλέπε και το άρθρο μου "Ποιοι αποτελούν σήμερα το ΠαΣοΚ"
[2]: Ο ίδιος λέει ότι δεν τη θέλει και θα τη καταργήσει.

[3]: Υπάρχει στο You-Tube. Μπορεί κάποιος να δει και τη περιβόητη συνέντευξη στον Πάνο Παναγιωτόπουλο, διάρκειας μιάμισης ώρας, που μπορεί μεν να του φέρθηκε αισχρά, σαν ανθρωποφάγος δημοσιογράφος, όμως ο Λεβέντης καλλιεργεί και o ίδιος τη γραφικότητα του με αυτά που λέει.