Μικρά της Ιστορίας ΧΙΙΙ (το "ΟΧΙ")

"ΟΧΙ" ή μήπως "Alors c'est la guerre";

Μια λεπτομέρεια του τελεσιγράφου που επέδωσε ο Ιταλός πρέσβης Εμμανουέλε Γκράτσι στο δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά δεν έχει αξιολογηθεί όσο θα έπρεπε γιατί-προφανώς-χαλάει τον μύθο που διδάσκει η επίσημη ιστορία. Η ιστορία είναι ενδιαφέρουσα, γνωστή σε πολλούς. Το τελεσίγραφο παραδόθηκε χέρι με χέρι στον Μεταξά στις τρεις τα ξημερώματα της 27ης προς 28ης Οκτωβρίου του 1940 και ανακοίνωνε ουσιαστικά την ιταλική επίθεση στις έξι τα ξημερώματα της ίδιας μέρας, δηλαδή τρεις ώρες μετά.

Το κείμενο έλεγε τα εξής:

 Η ουδετερότης της Ελλάδος απέβη ολονέν και περισσότερον απλώς και καθαρώς φαινομενική. Η ευθύνη δια την κατάστασιν ταύτην πίπτει πρωτίστως επί της Αγγλίας και επί της προθέσεώς της όπως περιπλέκη πάντοτε άλλας χώρας εις τον πόλεμον.

Η Ιταλική Κυβέρνησις θεωρεί έκδηλον ότι η πολιτική της Ελληνικής Κυβερνήσεως έτεινε και τείνει να μεταβάλη το ελληνικόν έδαφος, ή τουλάχιστον να επιτρέψη όπως το ελληνικόν έδαφος μεταβληθή εις βάσιν πολεμικής δράσεως εναντίον της Ιταλίας. Τούτο δεν θα ηδύνατο να οδηγήση ή εις μίαν ένοπλον ρήξιν μεταξύ της Ιταλίας και της Ελλάδος, ρήξιν την οποίαν η Ιταλική Κυβέρνησις έχει πάσαν πρόθεσιν να αποφύγη. 

Όθεν, η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν -ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας- το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων, δια την διάρκειαν της σημερινής προς την Αγγλίαν ρήξεως, ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.

Τι γύρευαν οι γαριβαλδινοί στην Κρήτη;

Γαριβαλδινοί στην Κρήτη

Σημειώσεις πάνω στο ημερολόγιο του Giovanni Pasculli "Αποστολή στην Κρήτη 1866-67"

Το Αρκάδι είναι ένας κλασικός προορισμός των ημερήσιων σχολικών εκδρομών των νομών της Κρήτης, λόγω κυρίως της ιστορικής Μονής που βρίσκεται εκεί. Τον Μάρτη του 1866 ξεκίνησε άλλη μια κρητική επανάσταση και η Μονή Αρκαδίου, σε κάποια αρχική φάση, αποτέλεσε κάτι σαν διοικητικό κέντρο του αγώνα. Εκεί κάνανε συσκέψεις οι καπετάνιοι όλων των επαρχιών. Οι τουρκοαιγύπτιοι την περικύκλωσαν στις 9 Νοέμβρη του ίδιου έτους και ο ηγούμενος Γαβριήλ (σ.σ. στην πραγματικότητα, ο αντάρτης Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης-ο ηγούμενος είχε σκοτωθεί, αλλά έτσι έμεινε στη λαϊκή παράδοση), φοβούμενος εύλογα την σφαγή, προτίμησε, αντί να παραδώσει το μοναστήρι με τις εκατοντάδες γυναικόπαιδα και τους τραυματίες που είχαν βρει καταφύγιο μέσα, να βάλει φωτιά στην μπαρουταποθήκη και έτσι να ανατιναχτούν όλοι• κρητικοί και τούρκοι, άμαχοι και στρατιώτες. Οι νεκροί ήταν εκατοντάδες και ο κρότος της έκρηξης ακούστηκε-είπανε-μέχρι τον Χάνδακα. Το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου δεν ακούστηκε μόνο εκεί• ακούστηκε και από φιλελεύθερα αυτιά στην Ευρώπη, όπου αφενός ο επαναστατικός αναβρασμός του 1848 δεν είχε κοπάσει (τουναντίον, το 1871 θα γίνει η Κομμούνα του Παρισίου-γεγονός τεράστιας πολιτικής σημασίας όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια) και αφετέρου το λεγόμενο Ανατολικό Ζήτημα (η διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας) ήταν ένα σημαντικό στη διεθνή πολιτική σκηνή πεδίο παρέμβασης για τα κράτη που είχαν διαμορφωθεί στον ευρωπαϊκό χώρο τον 19ο αιώνα. Η αναμέτρηση των φιλελεύθερων και των μοναρχικών συνεχιζόταν, όσο συνεχιζόταν η διαμόρφωση εθνικών κρατών, όπως και η διάδοση προοδευτικών ιδεών-δημοκρατικών, σοσιαλιστικών, αντικληρικαλικών. Μέσα σ'αυτό το πλαίσιο, περίπου διακόσιοι ιταλοί γαριβαλδινοί (δηλαδή οπαδοί του Ιωσήφ Γαριβάλδη και της ιδεολογίας του) πήγαν εθελοντικά στην Κρήτη τον χειμώνα του 1866 προς 1867 να ενισχύσουν τους επαναστάτες. Επικεφαλής ενός αποσπάσματος αυτών ήταν ο Τζιοβάννι Πασκούλλι (Giovanni Pasculli), ο συγγραφέας του βιβλίου "Αποστολή στην Κρήτη", εκδ. Βικελαίας Δημοτικής Βιλιοθήκης 2018 σε μετάφραση της Κατερίνας Παπαδάκη, το οποίο στην πραγματικότητα είναι ένα ημερολόγιο, μέρα προς μέρα, της σύντομης παραμονής του στο νησί.

Τι έγινε στη Βενεζουέλα επί Τσάβες;

ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ: Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Σημείωμα: Το άρθρο γράφτηκε το 2008 (για αυτό και το άρθρο κλείνει με τη φράση: Το άμεσο μέλλον θα δείξει αν τα πράγματα πάνε έτσι ή αλλιώς), πολύ πριν η "μπολιβαριανή" κυβέρνηση της Βενεζουέλας δείξει τα εμφανή σημάδια αποσύνθεσης και πολύ πριν ξεσπάσει η κοινωνική κρίση στη λατινοαμερικάνικη χώρα.  Σήμερα τα πράγματα είναι ρευστά. Παρόλη την εντατική προσπάθεια (με κάθε μέσο) της αντιπολίτευσης και των αφεντικών της να ανατρέψουν την κυβέρνηση (του Νικολάς Μαδούρο-ο Τσάβες έχει πεθάνει από το 2013), αυτή δείχνει ότι διαθέτει ακόμα σημαντική λαϊκή υποστήριξη. Ένας από τους λόγους είναι οι μεταρρυθμιστικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν σε όλο το προηγούμενο διάστημα και απέδωσαν καρπούς για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, που για δεκαετίες ζούσαν στην απόλυτη εξαθλίωση. Η κοινωνική θέση τους πλεον βελτιώθηκε ή γεννήθηκε μια συγκεκριμένη προσδοκία ότι θα βελτιωθεί περαιτέρω. Μια από αυτές τις πολιτικές, ακόμα και αν δεν υλοποιήθηκε όπως είχε σχεδιαστεί, ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση, από την οποία μπορεί κάποιος να καταλάβει πολλά και για το πολιτικό προφίλ του καθεστώτος που υπάρχει στη Βενεζουέλα, τις πολιτικές κατευθύνσεις. Όπως και για την κατάρρευση των προσδοκιών αυτών που περίμεναν ότι η περιβόητη "μπολιβαριανή διαδικασία" θα εξελισσόταν αλλιώς-προς έναν σοσιαλισμό. Πλέον μπορούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα "για το που πάνε τα πράγματα", τώρα που και αυτή η μεταρρυθμιστική ορμή έχει σταματήσει.

Διάλογοι του Παζολίνι (IV)

Οι "Διάλογοι" του Πιερ Πάολο Παζολίνι (ΙV)

Εισαγωγή

Στην επιστολή που ακολουθεί εκφράζεται η (σύμφωνα με τον Π.Π.Παζολίνι, ωραιότερη στη ζωή ενός ανθρώπου) αγωνία του «θέλω να διαβάσω, θέλω να μάθω», όχι από έναν, για παράδειγμα, σαραντάχρονο που νιώθει ότι έχασε τον χρόνο του αμελώντας το διάβασμα και νιώθει την τρομερή έλλειψη, αλλά από έναν εικοσάχρονο, του οποίου όλη η ζωή βρίσκεται μπροστά στο κάτω κάτω. Είναι δηλαδή μια αγωνία που δεν εμπεριέχει κάποια απογοήτευση για τον χρόνο που χάθηκε (σύνηθες σε πολλούς ανθρώπους), αλλά για τον τρόπο που δεν βρίσκεται, για τα χρήματα που δεν υπάρχουν. Για τον Παζολίνι το δεύτερο δεν είναι πρόβλημα άξιο λόγου, αφού δεν κάνει την παραμικρή νύξη για αυτό. Πιστεύει (προφανώς) ότι θα βρεθεί κάπως η άκρη. Το πρώτο όμως του φαίνεται συναρπαστικό. Επειδή φανερώνει την ειλικρινή θέληση του εικοσάχρονου να μορφωθεί, να γνωρίσει την κουλτούρα.

(μέσα σε αγκύλες κάποιες δικές μου προσθήκες)

Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας (μικρό διήγημα)

Tο σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας (μικρό διήγημα)

Διάβαζα την περασμένη Κυριακή ένα κείμενο στην εφημερίδα του πατέρα μου. Αναφερόταν στον Δανό φιλόσοφο Σόρεν Κίρκεγκωρ και έγραφε πως κατ’ αυτόν  η απόφαση είναι μια στιγμή τρέλας. Και πως πρέπει να κυνηγάμε τα διλήμματα διότι η απάντηση που θα δώσουμε σε αυτά θα είναι με γνώμονα την ελευθερία μας, δηλαδή την ουσία της ύπαρξης μας. Μου άρεσε πολύ η τελευταία φράση. Η ελευθερία…η τρέλα…το δίλημμα…λέξεις που θα τις ζωγράφιζα παραμορφωμένες, να επαναλαμβάνονται περιστρεφόμενες, σαν μια ρόδα που γυρίζει τόσο γρήγορα  και οι ακτίνες της, όλες οι λεπτομέρειές της,  εξαφανίζονται. Μια ρόδα σε άσπρο φόντο. Το αν θα πράξουμε-συνέχιζε-το σωστό είναι αδύνατο να το ξέρουμε • δεν έχουμε εγγυήσεις για αυτό.

Οι "Διάλογοι" του Παζολίνι (ΙΙΙ)

Οι "Διάλογοι" του Πιερ Πάολο Παζολίνι (ΙIΙ)

Εισαγωγή

"Τι θα ήμουν αν ή αν δεν....". Το αιώνιο ερώτημα που έχει τεθεί (με θετικό ή αρνητικό τρόπο) σε όλους τους ανθρώπους κάποιες στιγμές της ζωής τους, και που ποτέ δεν θα πάρει ασφαλή απάντηση. Αν η διαμόρφωση ενός χαρακτήρα είναι μια τεράστια, πολύπλοκη και σύνθετη αλληλεπίδραση φυσικών, κοινωνικών, βιολογικών και λοιπών παραγόντων, μια απάντηση στο εναλλακτικό παρελθόν, παρόν και μέλλον θα προϋπόθετε τον συνυπολογισμό όλων αυτών, κάτι το οποίο είναι φύσει αδύνατον. Διότι αφενός πολλοί από αυτούς επιδρούν στην προσωπικότητα ενός ανθρώπου με τρόπο μη συνειδητό και αφετέρου δεν επιδρούν με τον ίδιο τρόπο και την ίδια ένταση για όλους τους ανθρώπους. Ενδεχομένως η ψυχανάλυση να έδινε κάποια απάντηση, όμως το ίδιο το ερώτημα είναι μάταιο: το παρελθόν δεν αλλάζει και αφού δεν αλλάζει η συζήτηση είναι θεωρητική. Πάντως τέτοια ερωτήματα πιθανόν να είναι χρήσιμα σε έναν άνθρωπο για τον εντοπισμό των ελαττωμάτων του χαρακτήρα του και τη βελτίωσή του ή για την επιβεβαίωση των αναγκών του, που έμειναν ανεκπλήρωτες λόγω κάποιων γεγονότων του παρελθόντος.
 [Η μετάφραση είναι δική μου και τα κείμενα στις αγκύλες είναι προσθήκες δικές μου, η επιμέλεια του κειμένου της Ζωής Σ.]

Μικρά της Ιστορίας VIIΙ (Η κατάρα του Ταμερλάνου)

Η Κατάρα του Ταμερλάνου

Δεισιδαιμονία και πολιτικές αντιδράσεις

Ο Μιχαήλ Γερασίμωφ

Στις 15 Ιούνη 1941 η αρχαιολογική σχολή του Πανεπιστημίου της Λένινγκραντ οργάνωσε μια αποστολή αρχαιολόγων στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν της Σοβιετικής Ένωσης, με σκοπό να ανοίξουν το ταφικό σύμπλεγμα Γκουτ-ε-Αμίρ (Gut e Amir) όπου είχε ταφεί ο Ταμερλάνος το 1405. Η πολυμελής αποστολή είχε επικεφαλής τον Μιχαήλ Γερασίμωφ και αποτελούνταν από αρχαιολόγους, ιστορικούς, ανθρωπολόγους, συγγραφείς, καμεραμάν κλπ. Ο Γερασίμωφ ήταν ονομαστός ανθρωπολόγος και ιστορικός της ΕΣΣΔ, ειδικός στο να ανασυνθέτει τα σώματα και τα πρόσωπα των σκελετών και κρανίων στα αρχαιολογικά ευρήματα. Οι μέθοδοί του έγιναν παγκοσμίως γνωστές αργότερα, κατά τη δεκαετία του '50, μετά το φημισμένο άνοιγμα του τάφου του Ταμερλάνου, του επονομαζόμενου και "Ξίφους του Ισλάμ" και την μελέτη των οστών του. Ακολούθησε η εργασία πάνω  στον Ιβάν τον Τρομερό και άλλους. Παρέδωσε διαλέξεις στην Ευρώπη προσκεκλημένος από διάφορα πανεπιστήμια και πέθανε στην Μόσχα το 1970. Πάνω από διακόσιες αναπαραστάσεις προϊστορικών και ιστορικών προσώπων που δημιούργησε, κοσμούν διάφορα μουσεία χωρών της πρώην ΕΣΣΔ. 

Τελικά ζει ο Κόρτο Μαλτέζε;

Η Αναβίωση του Κόρτο Μαλτέζε

Είναι πράγματι;

Ο Κόρτο Μαλτέζε έχει πεθάνει προ πολλού, η ζωή του σταμάτησε στον Ισπανικό Εμφύλιο πόλεμο. Έτσι μας πληροφόρησε ο δημιουργός του Ούγκο Πραττ στο έργο του "Οι Σκορπιοί της Ερήμου" (Gli Scorpioni del Deserto"), το οποίο δεν είχε πρωταγωνιστή τον Κόρτο. Ο Πραττ μας είπε-ολίγον αυθαίρετα-ότι υπάρχει ένα πρόωρο τέλος στις ιστορίες του ήρωά του. Το οποίο δεν μας το διηγήθηκε κιόλας. Το 1995 πέθανε και ο Πραττ, σε ηλικία μόλις 68 ετών. Είχε και ο ίδιος ένα πρόωρο τέλος. Από την εικοστή ένατη και τελευταία ιστορία με πρωταγωνιστή τον Κόρτο (το "Mu"-εκδόθηκε το 1991), τα ίχνη του γνωστού ήρωα χάθηκαν οριστικά. Ό,τι έζησε έζησε και ό,τι μάθαμε για αυτόν το μάθαμε. Δεν προστέθηκε τίποτα, εκτός  της πληροφορίας του θανάτου του στο πλευρό των Δημοκρατικών η οποία δόθηκε πολύ πριν την 29η ιστορία του. Λογικά, αν ζούσε περισσότερο ο Πραττ, ενδεχομένως νέες περιπέτειες του Κόρτο να δημιουργούνταν, η αφήγηση να συνεχιζόταν και η εικόνα μας για αυτόν να ήταν πληρέστερη. Όμως δεν συνεχίστηκαν, ήταν ένας διπλός θάνατος λοιπόν και έτσι είναι ο θάνατος, δημιουργεί ένα μεγάλο κενό σ' αυτούς που μείνανε πίσω, τα εκατομμύρια των αναγνωστών, την πικρή γεύση του "δεν έμαθα τα πάντα για τον Κόρτο Μαλτέζε". Μπορείς όμως να μάθεις τα πάντα για έναν άνθρωπο;

Μικρά της Ιστορίας VII (Επιχείρηση Πήτερ Παν)

Επιχείρηση Πήτερ Παν

Το "Fake News" που κατέληξε σε τραγωδία

Το 1960 η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κούβας ξεκίνησε να κορυφώνεται. Ανάμεσα στις διάφορες ενέργειές τους, οι αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες έστησαν έναν πειρατικό ραδιοφωνικό σταθμό στα νησιά Σουάν, κοντά στην Ονδούρα, με σκοπό να εκπέμπει στην Κούβα. Ο σταθμός ονομάστηκε Ράδιο Σουάν (Radio Swan) και μετέδιδε στα μεσαία κύματα προπαγανδιστικές και άλλες εκπομπές με στόχο να αποσταθεροποιήσει τη (νεοσύστατη) επαναστατική κυβέρνηση της Αβάνας. Συνήθως το πρόγραμμα αποτελούνταν από "ειδησεογραφία", αλλά όχι λίγες φορές φιλοξενούσε και προκλάμες των εξόριστων Κουβανών αντικαθεστωτικών.

Είναι τόσο ακατανόητη η παρουσία του Θεοδωράκη στη συγκέντρωση του Συντάγματος;

Η αντιφατική εικόνα του (πολιτικού) Μίκη Θεοδωράκη

Ο Μίκης Θεοδωράκης ενσαρκώνει μια μεγάλη αντίφαση που δεν γίνεται εύκολα κατανοητή σε όποιον έχει φτιάξει μια ιδεατή εικόνα για εκείνον • ή σε όποιον δεν έχει παρακολουθήσει όλη την πολιτική του διαδρομή ή, για να το πάω και πιο πέρα, σε όποιον δεν έχει επεξεργαστεί όλες τις αλλαγές και μεταλλάξεις στην πολιτική  της επίσημης ελληνικής Αριστεράς-στην οποία ο Θεοδωράκης ακόμα και σήμερα έχει αναφορά-από τη δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα. Και για αυτό το λόγο ένας προοδευτικός άνθρωπος απογοητεύεται από το εξαιρετικά διχαστικό λογύδριο που έβγαλε στη συγκέντρωση της Αθήνας για το Μακεδονικό. Μεταξύ των άλλων, μίλησε για «εθνομηδενισμό» και «φασισμό με αριστερό πρόσημο», λεξιλόγιο που ανήκει ξεκάθαρα στον πολιτικό χώρο από τη Δεξιά και παραπέρα. Είπε όμως και «είμαι διεθνιστής». Αντίφαση; Όμως η πορεία του δεν μπορεί να χαραχτεί σε μια ευθεία γραμμή, τάση που έχουμε πολλοί όταν αναφερόμαστε σε "προσωπικότητες". Έτσι οι παρεκκλίσεις φαντάζουν ακατανόητες. Η κάθε "προσωπικότητα" λοιπόν πρέπει να μπαίνει απαραίτητα στα πλαίσια που την ανέδειξαν και τη συντηρούν ως τέτοια.

Ποιήματα VI-XΙΙ

Ποιήματα VI-XΙΙ

Της (Ανα)Γέννησης (χαϊκού)

 Λευκό γιασεμί

άνθισε το χειμώνα,

μες στο σκοτάδι.

σαν μάτια που άνοιξαν

κι ένα χάδι στο χέρι  .

23/1/2018

 -------------------------------------------------------------